Passchendaele

Passchendaele (2008)

IMDB http://www.imdb.com/title/tt1092082/

part1
part2
part3
part4


Passchendaele muharebesi, çamur deryasında geçmiş anlamsız bir çarpışmaydı, ama iki taraftan da on binlerce can kaybına yol açtı.

passchendaele, belçika'nın ypres yöresinde bir bucağın adıdır. kış mevsiminde yağan yağmurlardan ötürü neredeyse bataklığa dönen bu küçük yerleşim yöresi 1917 yılının ikinci yarısında sahne olduğu çok kanlı çarpışmalardan ötürü herhalde hiç istemediği bir biçimde tarihe geçmiştir.

verdun ve somme da son derece yıprandıkları savaşlardan sonra ingiltere ve fransa, aslında, almanların da çok zayıflamış olduğu inancındaydılar. dolayısıyla 1917 yılında yeni bir taarruza geçmek için daha 1916 kasımında hazırlıklara başladılar. fransız kuvvetleri başkomutanı general joffre ile ingiliz kuvvetleri başkomutanı sir douglas haig ortak bir genel taarruz konusunda görüş birliği içindeydiler. ancak aralık ayında joore un yerine general robert nivelle (1856-1924) getirildi. bu generalin bambaşka bir stratejik planı vardı. fransa nın güneyinde, aisne bölgesinde taarruz etmeyi, ingiliz kuvvetlerinin arras yakınlarında şaşırtma hücumunda bulunmasını sonra somme bölgesinin güneyinde fransızlara takviyeye gelmelerini önermiş ve bu planı kabul ettirmişti. iddiasına göre bu yoldan alman hatlarını 48 saat içinde yarmak mümkün olacaktı.

nivelle in önerdiği harekat 16 nisan 1917 de başladı ama alman general hindenburg un ustaca manevraları karşısında öngörülen birçok avantajını daha baştan yitirdi. sonuç ağır bir başarısızlıktı. değil 48 saatte alman hatlarını yarıp geçmek, zorlayamadılar bile. üç hafta sonra ancak 6.5 km. ilerleyebilmişlerdi. 15 mayısta nivelle in yerine verdun kahramanı general henri philippe petain atandı. fransız ordusu büyük bir moral bozukluğu içine düşmüştü ve ingilizler de bu durumdan olumsuz etkilenmekteydiler.
bu moral çöküntüsünden birlikleri kurtarmak ve almanlara ağır bir darbe indirmek üzere ingiliz ve fransız başkomutanları yeni bir harekat üzerinde anlaşmışlardı. yeni hedef general haig in önerisiyle almanların flanders kıyılarındaki denizaltı üsleri olarak saptandı. eğer ypres bölgesi istila edilebilirse bu denizaltı üsleri yok edilebilirdi. haig bunun için ostende bölgesinde bir çıkartma harekatını yeterli görüyordu. haig e göre fransızların da desteğiyle -ki general petain genel olarak desteklemeyi kabul etmişti- almanların zayıflamış ve yılmış kuvvetleri karşısında başarılı olmamaları için bir neden yoktu. gerçekte ne petain ne de fransız genelkurmay başkanı general foch, haig in planının başarılı olacağına güvenmiyorlardı.

uzun tartışmalardan sonra haig in önerdiği harekat planı 7 haziranda uygulamaya kondu. ancak büyük komuta hataları işlendi. aylarca, sonuç vermeyen çarpışmalar yapıldı. ypres bölgesinde, "üçüncü ypres çarpışması" denen ve can kaybından başka bir sonuç getirmeyen harekattan sonra yeni hedef olarak passchendaele çıkıntısı seçildi. ama bu arada sonbahar mevsimine girilmiş, sağanak yağmurlar başlamıştı. her yer bataklıktan farksızdı. o koşullarda geçen çarpışmalarda her iki taraf da ağır kayıp verdi. ama gelişmeler hiç de general haig in iyimserliğini haklı çıkartacak doğrultuda olmadı.

almanlar bölgeye doğu cephesinden çektikleri yeni kuvvetler getirdiler. bunun üzerine ingilizler savunmaya çekilmek zorunda kaldılar ve alman ordusunun "işini bitirmek" umudunu terk ettiler. passchendaele, itilaf kuvvetlerine 300.000, almanlara ise 200.000 ölüye mal olmuştu ve elde edilen bir hiçti.

Yorumlar